İran-İsrail Savaşı Gübre ve Mazot Fiyatlarını Artırdı

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, İran-İsrail savaşının gübre fiyatlarını bir ayda yüzde 38, mazot fiyatlarını ise yüzde 6’dan fazla artırdığını belirtti. Bayraktar, haziran ayına ilişkin üretici ve market fiyat farkları ile girdi maliyetlerindeki artışlara dair önemli değerlendirmelerde bulundu.

Bayraktar, Türkiye’nin kimyasal gübre hammaddesinin yüzde 90’dan fazlasını ithal ettiğini, dolayısıyla gübre piyasalarının hem dış piyasalardaki gelişmelere hem de dolar kuruna bağlı olduğunu vurgulayarak, 13 Haziran’da başlayan savaşın gübre fiyatlarını artırdığını ifade etti.

Bayraktar’a göre, savaş bölgesindeki ülkeler dünya gübre üretiminde önde gelen konumda bulunmaktadır ve bu durum Türkiye’deki gübre piyasasını olumsuz etkilemektedir.

Gübre ve Mazot Fiyatlarında Artış

Haziran ayında ÜRE gübresi fiyatı bir ayda yüzde 38,5 artarak 27.192 TL’ye yükselirken, DAP gübresi ise yüzde 12,9 artışla 30.521 TL’ye ulaştı. Ayrıca 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 10,7, amonyum sülfat yüzde 6 ve amonyum nitrat yüzde 3,1 oranında zamlandı. Yıllık bazda ÜRE gübresi yüzde 99,4, DAP gübresi yüzde 48,8, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 42,7, amonyum nitrat yüzde 36, amonyum sülfat ise yüzde 34,7 oranında artış kaydetti.

Mazotun litre fiyatının aylık yüzde 6,2, yıllık ise yüzde 15,1 artışla 49,89 TL’ye yükseldiğini belirten Bayraktar, yıllık bazda süt ve besi yemi fiyatları yüzde 30, elektrik fiyatları ise yüzde 47 oranında artış gösterdi.

Gübre Eksikliği ve Tarımdaki Olumsuz Etkileri

Bayraktar’a göre, önümüzdeki dönemde sıcak iklim tahıllarında üst gübrelemeler yapılacak ancak gübre temininde yaşanacak zorluklar verim kayıplarına neden olabilir. Gübre eksikliği tarımsal üretimi olumsuz etkileyebilir ve çiftçilerin desteklenmesi gerekmektedir.

Bu kapsamda, gübre ve diğer girdi fiyatlarındaki artışlar nedeniyle üretimde zorlanan çiftçilerin desteklenmesi önemlidir. Bayraktar, “2025 yılı destekleri içinde yer alan temel desteklerin artırılması sağlanmalıdır” dedi.

Fiyat Farkları ve Değişimler

Haziran ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkları dikkat çekici seviyelere ulaşmıştır. Karpuzda en fazla yüzde 600’lik fiyat farkı gözlenirken, kuru soğan yüzde 284, kabak yüzde 261,6, nohut yüzde 225,5 ve kuru fasulye yüzde 220,8 fiyat farklarına sahiptir.

Markette fiyatı en çok artan ürün yüzde 42 ile limon olurken, en fazla düşen ürün yüzde 67,5 ile karpuz oldu. Üreticide ise en çok fiyat artışı yüzde 43,1 ile kırmızı mercimekte, en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 89,5 ile karpuzda yaşandı.